بررسی میزان کافئین انواع قهوه
فهرست مطالب
قهوه یکی از نوشیدنی‌های پرطرف‌دار جهان است که نه‌تنها به دلیل طعم خاصش بلکه به‌واسطه‌ی اثرات محرک و انرژی‌زای خود شناخته می‌شود. اصلی‌ترین ماده مؤثر در قهوه، کافئین است؛ ترکیبی طبیعی که موجب افزایش هوشیاری، تمرکز و کاهش خستگی می‌شود. اما مقدار کافئین در قهوه‌های مختلف یکسان نیست و عواملی مانند نوع دانه، روش دم‌آوری، میزان برشته شدن و حتی اندازه فنجان، در تعیین آن نقش دارند. بسیاری از دوستداران این نوشیدنی همیشه می‌پرسند که کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟ در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد و ویژگی‌های هر نوع قهوه را از نظر میزان کافئین بررسی می‌کنیم.
عوامل مؤثر بر میزان کافئین قهوه
میزان کافئین قهوه نتیجه تأثیر چندین عامل طبیعی و فرآیندی است که هر کدام به‌نوعی طعم، عطر و قدرت انرژی نوشیدنی را تغییر می‌دهند.
- نوع دانه قهوه یکی ار عوامل مهم در میران کافین قهوه است. دانه‌های عربیکا کافئین کمتری دارند و طعمی ملایم و خوش‌عطر ایجاد می‌کنند، در حالی که روبوستا تلخ‌تر است و کافئین بیشتری دارد.
- روش رست یا تفت دادن دانه‌ها نیز مهم است؛ دانه‌های روشن‌تر معمولاً کافئین بیشتری دارند، اما دانه‌های تیره‌تر طعم قوی و تلخ‌تری ایجاد می‌کنند.
- روش دم‌آوری و زمان تماس آب با پودر قهوه نیز تأثیر قابل‌توجهی دارند. هرچه دم‌آوری طولانی‌تر باشد، مانند قهوه سرد دم (Cold Brew)، کافئین بیشتری استخراج می‌شود.
- مقدار قهوه استفاده‌شده، اندازه آسیاب دانه و دمای دم‌آوری هم نقش مهمی در میزان کافئین دارند؛ آسیاب ریز و دمای بالاتر باعث افزایش استخراج کافئین می‌شوند، در حالی که آسیاب درشت و زمان کوتاه‌تر کافئین کمتری تولید می‌کند.
به‌طور خلاصه، برای داشتن قهوه‌ای پرکافئین، باید دانه روبوستا یا لایت رست انتخاب شود، از آسیاب ریز استفاده کرد و روش دم‌آوری طولانی با دمای مناسب به‌کار رفت. این ترکیب باعث می‌شود نوشیدنی هم طعم مطلوب و هم انرژی کافی داشته باشد.
مقایسه کافئین در روش‌های دم‌آوری مختلف قهوه
| نوع قهوه | میزان تقریبی کافئین |
| قهوه دمی (آبکش یا قطره‌ای) | ۹۵ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در هر فنجان |
| اسپرسو | ۴۷ تا ۷۵ میلی‌گرم در هر شات |
| کاپوچینو | ۶۳ تا ۱۷۵ میلی‌گرم در هر فنجان |
| قهوه فوری | ۳۰ تا ۹۰ میلی‌گرم |
| قهوه ترک | ۹۵ تا ۱۲۳ میلی‌گرم |
| قهوه سرد دم | بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم در هر فنجان |
| عربیکا | ۸۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم در هر فنجان |
| روبوستا | ۱۴۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم در هر فنجان |
بررسی میزان کافئین انواع قهوه بر اساس نوع قهوه و نوع دانه
در این بخش، به‌صورت ترکیبی و دقیق، بررسی میزان کافئین انواع قهوه را هم از نظر روش تهیه و هم نوع دانه انجام می‌دهیم تا مشخص شود در میان قهوه‌های رایج، کدام‌یک انرژی‌بخش‌تر و قوی‌ترند.
قهوه دم‌کرده (Brewed Coffee)
قهوه دم‌کرده یا فیلتری یکی از معمول‌ترین روش‌های مصرف قهوه در سراسر جهان است. این نوع قهوه معمولاً با عبور آب داغ از میان پودر قهوه در فیلتر تهیه می‌شود. هر فنجان ۲۳۷ میلی‌لیتری از قهوه دم‌کرده بین ۹۵ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد. این تفاوت به ضخامت پودر، نوع دانه (عربیکا یا روبوستا) و مدت دم‌آوری بستگی دارد. اگر از روبوستا استفاده شود، کافئین نزدیک به سقف این بازه خواهد بود. در نتیجه، اگر کسی بپرسد کدام قهوه کافئین بیشتری دارد، می‌توان گفت قهوه دم‌کرده با دانه روبوستا جزو قوی‌ترین‌هاست.
قهوه اسپرسو (Espresso)
اسپرسو پایه بسیاری از نوشیدنی‌های مدرن قهوه است. هر شات ۳۰ میلی‌لیتری از اسپرسو حدود ۴۷ تا ۷۵ میلی‌گرم کافئین دارد. اگرچه مقدار کل کافئین کمتر از قهوه دمی است، اما به دلیل حجم کم، غلظت آن بسیار بالاست. اسپرسو با فشار زیاد آب از میان پودر بسیار ریز قهوه تهیه می‌شود و در مقایسه با سایر انواع، اثر محرک سریع‌تری دارد. در بررسی میزان کافئین انواع قهوه، اسپرسو در صدر فهرست نوشیدنی‌های غلیظ قرار می‌گیرد. استفاده از روبوستا در ترکیب اسپرسو باعث افزایش محسوس سطح کافئین می‌شود.
قهوه کاپوچینو (Cappuccino)
کاپوچینو از ترکیب اسپرسو، شیر بخار داده شده و کف شیر تشکیل شده است. از آنجا که پایه آن اسپرسو است، میزان کافئین در هر فنجان ۲۳۷ میلی‌لیتری آن معمولاً بین ۶۳ تا ۱۷۵ میلی‌گرم متغیر است. تفاوت به نسبت شیر و اسپرسو برمی‌گردد. هرچه مقدار اسپرسو بیشتر باشد، نوشیدنی قوی‌تر است. با اینکه کاپوچینو طعمی نرم‌تر دارد، اما از نظر انرژی‌زایی هنوز قهوه‌ای قابل‌توجه محسوب می‌شود.
قهوه فوری (Instant Coffee)
قهوه فوری به دلیل روش صنعتی تهیه، معمولاً از دانه‌های روبوستا و عربیکا ترکیبی ساخته می‌شود. هر فنجان ۲۴۰ میلی‌لیتری از آن بین ۳۰ تا ۹۰ میلی‌گرم کافئین دارد. این نوع قهوه نسبتاً ملایم‌تر است و برای مصرف روزانه یا افرادی که نمی‌خواهند تحریک عصبی زیادی تجربه کنند، مناسب است. در بررسی میزان کافئین انواع قهوه، قهوه فوری در رده متوسط قرار می‌گیرد و پاسخ منفی به سؤال کدام قهوه کافئین بیشتری دارد می‌دهد.
قهوه ترک (Turkish Coffee)
قهوه ترک یکی از غلیظ‌ترین و سنتی‌ترین انواع قهوه در جهان است. دانه‌ها بسیار ریز آسیاب می‌شوند و بدون فیلتر مستقیماً در آب جوشانده می‌شوند. در هر وعده ۶۰ تا ۷۵ میلی‌لیتری، حدود ۹۵ تا ۱۲۳ میلی‌گرم کافئین وجود دارد. به دلیل تماس کامل پودر و آب، عصاره‌گیری در این روش بسیار بالا است. اگر از روبوستا در تهیه قهوه ترک استفاده شود، شدت کافئین آن به‌وضوح افزایش می‌یابد. این نوع برای کسانی که طعم تلخ و غلیظ می‌پسندند، مناسب است.
قهوه سرد دم (Cold Brew)
قهوه سرد دم در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی یافته است. در این روش، پودر قهوه به مدت طولانی (۸ تا ۲۴ ساعت) در آب سرد خیسانده می‌شود. به دلیل این تماس طولانی، مقدار کافئین آن بیشتر از قهوه گرم است. هر فنجان آن ممکن است بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین داشته باشد. در بررسی میزان کافئین انواع قهوه، Cold Brew یکی از قوی‌ترین گزینه‌هاست.
قهوه عربیکا (Arabica Coffee)
قهوه عربیکا که در ارتفاعات و مناطق خنک‌تر رشد می‌کند، حدود ۸۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین در هر فنجان ۲۴۰ میلی‌لیتری دارد. این نوع قهوه با طعمی متعادل و رایحه‌ای مطبوع شناخته می‌شود. درصد کافئین آن پایین‌تر از روبوستا است، اما محبوب‌ترین نوع قهوه در میان مصرف‌کنندگان جهانی محسوب می‌شود. کسانی که به دنبال نوشیدنی ملایم‌تر هستند، عربیکا را ترجیح می‌دهند.
قهوه روبوستا (Robusta Coffee)
در مقابل عربیکا، دانه‌های روبوستا در نواحی گرم‌تر و پست‌تر رشد می‌کنند و به طور طبیعی ۱۴۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین در هر فنجان ۲۴۰ میلی‌لیتری دارند. این دانه‌ها به دلیل مقاومت بیشتر در برابر آفات و تلخی بیشتر، معمولاً در ترکیب اسپرسو و قهوه‌های فوری استفاده می‌شوند. در بررسی میزان کافئین انواع قهوه، روبوستا همواره بالاترین میزان را دارد و پاسخ مستقیم به سؤال کدام قهوه کافئین بیشتری دارد است. این نوع قهوه برای افرادی که به انرژی فوری نیاز دارند، گزینه‌ای عالی است.
قهوه با کافئین بالا بهتر است یا پایین؟
پاسخ به این پرسش به هدف و وضعیت سلامت هر فرد بستگی دارد. طبق توصیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، حداکثر میزان مجاز مصرف روزانه کافئین برای بزرگسالان سالم حدود ۴۰۰ میلی‌گرم است. این مقدار تقریباً معادل دو فنجان قهوه دم‌کرده قوی یا سه شات اسپرسو است.
قهوه‌های با کافئین بالا مانند روبوستا یا Cold Brew برای افرادی مناسب است که فعالیت بدنی زیاد دارند یا به افزایش تمرکز سریع نیاز دارند. در مقابل، قهوه‌های کم کافئین مانند عربیکا یا قهوه فوری برای مصرف عصر یا شب توصیه می‌شود تا موجب بی‌خوابی نشود.
در نتیجه، در بررسی میزان کافئین انواع قهوه متوجه می‌شویم که هیچ پاسخ قطعی برای اینکه کدام قهوه کافئین بیشتری دارد «بهتر» است، وجود ندارد؛ بلکه انتخاب مناسب باید بر اساس سبک زندگی، میزان حساسیت به کافئین و هدف از نوشیدن قهوه انجام شود.
سخن پایانی
قهوه، دنیایی متنوع از طعم، عطر و انرژی است. همان‌طور که در بررسی میزان کافئین انواع قهوه دیدیم، هیچ دو نوع قهوه‌ای از نظر محتوای کافئین یکسان نیستند. پاسخ به سؤال کدام قهوه کافئین بیشتری دارد به‌روشنی مشخص است؛ روبوستا و قهوه سرد دم در صدر جدول قرار دارند. بااین‌حال، انتخاب بهترین قهوه همیشه به نیاز، ذائقه و تحمل بدن بستگی دارد. اگر به دنبال آرامش هستید عربیکا را انتخاب کنید و اگر انرژی بیشتر می‌خواهید، Cold Brew یا روبوستا بهترین گزینه‌اند. در نهایت، شناخت مقدار واقعی کافئین در هر نوع قهوه، کلید مصرف هوشمندانه و لذت‌بخش از این نوشیدنی محبوب است.
سؤالات متداول
میزان کافئین در قهوه چقدر است؟
میزان کافئین بسته به نوع دانه قهوه، روش دم‌آوری و حجم نوشیدنی متفاوت است، اما به طور میانگین هر فنجان قهوه بین ۷۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم کافئین دارد.
کدام نوع قهوه بیشترین میزان کافئین را دارد؟
قهوه روبوستا بیشترین میزان و تقریباً دو برابر دانه‌های عربیکا کافئین دارد.
قهوه عربیکا چقدر کافئین دارد؟
دانه‌های عربیکا حدود ۰.۸ تا ۱.۵ درصد کافئین دارند که نسبت به روبوستا (۱.۷ تا ۳ درصد) کمتر است.
آیا روش دم کردن بر میزان کافئین قهوه تأثیر دارد؟
بله، هرچه زمان تماس آب با قهوه بیشتر باشد (مثل قهوه دمی یا سردبرو)، مقدار کافئین استخراج‌شده بیشتر می‌شود.
مصرف چه مقدار کافئین در روز بی‌خطر است؟
برای بیشتر بزرگسالان سالم، مصرف روزانه تا ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین (معادل حدود 2 فنجان قهوه) بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود.
منبع:
