تاریخچه دونات
در منابع مختلف اینگونه نقل شده است که هنگامی که مهاجران هلندی به منهتن رسیدند دونات را به ایالات متحده معرفی کردند و این شیرینی در آن زمان به «نان نیو آمستردام» شناخته می‌شد. آن‌ها به این نوع دونات‌ها olykoeks یا کیک‌های روغنی می‌گفتند؛ زیرا در چربی گوشت خوک سرخ می‌شدند. هنگامی که برای فرم دهی دونات از انتهای قاشق کمک گرفتند نام این شیرینی به oliebollen یا توپ‌های روغنی تغییر پیدا کرد. برخلاف امروزه oliebollen تنها در زمان تعطیلات کریسمس پخته می‌شد و هر آشپزی برای خودش یک رسپی مخصوص پخت دونات داشت.
روایت‌های متعددی در مورد تغییر نام دونات به شکل امروزی وجود دارد. برخی حدس می‌زنند که نام doughnut به علت استفاده از آجیل‌هایی بوده که هنگام سرو به عنوان دسر در داخل آن‌ها می‌گذاشتند. یا اسم knot به علت اینکه بعضی اوقات آن‌ها را به شکل گره درست می‌کردند. با تمامی این اوصاف ما تصور می‌کنیم کلمه donut به علت تنبلی قدیمی و ناشی از عادت کوتاه و راحت کردن هر کلمه، شکل گرفته است. اما به شکل کلی به نقل از وب‌سایت Smithsonian در ریشه‌های دموکراتیک و به صورت خوش‌بینانه، دونات اساسا ریشه‌ای آمریکایی دارد.
شکل‌گیری دونات امروزی
با اینکه می‌دانیم چگونه پای دونات به آمریکا باز شده است اما داستان اینکه حفره وسط دونات چگونه ایجاد شده کمی گنگ است. احتمالا ایجاد این حفره برحسب نیاز بوده است. در برخی مواقع نانواها برای رسیدن به خمیر غلیظ‌تر، به خمیر اولیه زرده تخم مرغ اضافه می‌کردند. به همین علت با غلیظ و حجیم شدن خمیر، بخش میانی دونات‌ها پخته نمی‌شد و خام می‌ماند؛ در نتیجه بخش وسط را جدا کردند و با ایجاد این حفره‌ی میانی، پخت به شکل درست‌تری انجام می‌گرفت.
با این حال یک داستان عجیب‌تر و جالب‌تر نیز برای پخت دونات به شیوه امروزی وجود دارد. در اواسط قرن نوزدهم خانمی به نام الیزابت گرگوری olykoekهای بسیار خوشمزه‌ای می‌پخت. او این شیرینی‌ها را با استفاده از آجیل‌های مختلف، جوز هندی، دارچین و پوست لیمو طعم‌دار می‌کرد و آن‌ها را برای پسرش که ملوان کشتی بود ارسال می‌کرد تا از گرسنگی پسرش در سفرهای طولانی دریایی جلوگیری کند. در واقع حق اختراع حفره وسط دونات متعلق به پسر الیزابت است؛ چرا که او می‌گوید هنگامی که کشتی را هدایت می‌کرد برای دردسترس و نزدیک بودن دونات‌ها آن‌ها را داخل یک میله در کابین کشتی قرار می‌داده تا بتواند هردو دستش را روی سکان کشتی نگه دارد و علاوه بر آن به دونات‌ها نیز نزدیک باشد!
با توجه به این داستان‌ها هر فردی که حفره دونات را به وجود آورده هیچ ایده‌ای نداشته که چه تغییر و تحول بزرگی در این شیرینی محبوب ایجاد کرده است.
صنعتی شدن دونات
دونات‌ها خیلی آرام شروع به محبوب شدن در میان مردم کردند و به انتهای سلطه محبوبیت رسیدند. در مرحله اول آدولف لویت پناهنده یهودی از روسیه در سال 1920 اولین دستگاه ساخت دونات را اختراع کرد. به گفته saveur دستگاه او در هر ساعت 80 بسته دوتایی دونات را تولید می‌کرد و این دونات‌ها پس از پخت به صورت تازه و داغ در دسترس عموم قرار می‌گرفت. این خلاقیت و نوآوری در ساخت دستگاه، مراحل تولید دونات را نیز بسیار زیبا و تماشایی کرد. جمعیت گرسنه و مشتاق منتظر می‌ماندند و تماشا می‌کردند که چگونه دونات‌ها در روغن داغ، طلایی می‌شوند و بعد از بیرون کشیده شدن از روغن روی آن پودر قند پاشیده می‌شود.
با این حال برای اشتیاق عمیق و زیاد انسان‌ها برای دونات به راه افتادن یک جنگ نیاز بود. در جنگ جهانی اول زنانی به نام «دختران دوناتی» به صورت داوطلبانه برای سربازان آمریکایی شیرینی‌های مختلفی می‌پختند. وقتی سربازان از جنگ به خانه باز می‌گشتند، عشق به دونات در آن‌ها شعله‌ور می‌شد. یا زمانی که درگیر افسردگی و رکود می‌شدند این دونات بود که می‌توانست غذای روح و جسم آن‌ها باشد. همچنین دونات به اندازه‌ای ارزان بود که اکثر آمریکایی‌ها می‌توانستند آن را خریداری کنند. علاوه بر این‌ها روی کاغذی که دونات در داخل آن سرو می‌شد نوشته بود: «همانطور که زندگی می‌کنید این را هدف خود قرار دهید؛ حواستان به دونات زندگی‌تان باشد نه حفره‌ی آن!» جالب است بدانید هنگامی که مهاجران به جزیره الیس می‌رسیدند با پتو و دونات از آن‌ها پذیرایی می‌شد و این به معنای واقعی، اولین خاطره‌ی این مهاجران از آمریکا بود.
در حالی‌که امروزه در بیشتر خیابان‌ها و حتی فروشگاه‌ها و کافه‌ها دونات‌هایی با طعم‌ها و مدل‌های مختلف سرو می‌شود اما هنوز هم می‌توان دونات‌هایی ساده، قدیمی و ارزان یافت. با پیشرفت صنعت آشپزی و بیکری و راه پیدا کردن خوراکی‌ها و نان‌های مختلف در این صنعت هنوز هم دونات جای خودش را در میان قلب‌های مردم دارد. ما در کافه نون با ارائه طعم‌های مختلف دونات برای شما تجربه شگفت‌انگیزی از چشیدن این شیرینی خوشمزه و خاطره‌انگیز پدید می‌آوریم
منابع:
https://www.smithsonianmag.com/history/the-history-of-the-doughnut-150405177/
