باریستا کیست و چه مهارت‌هایی دارد؟
فهرست مطالب
شاید برای شما جالب باشد که بدانید پشت هر فنجان قهوه خوش‌طعم، چه مهارت‌ها و دقتی نهفته است. حتماً تا کنون بارها در کافی‌شاپ‌ها نام باریستا را شنیده‌اید؛ اما آیا می‌دانید باریستا کیست؟ چه وظیفه و مهارت‌هایی دارد؟
باریستا کسی است که به صورت حرفه‌ای انواع نوشیدنی‌های اسپرسو و قهوه‌های دمی را آماده می‌کند و طعمی خوشایند و تجربه‌ای لذت‌بخش برای مشتریان می‌سازد. این شغل فقط مربوط به درست کردن قهوه نیست، بلکه شامل شناخت انواع دانه‌های قهوه، یادگیری روش‌های مختلف دم‌آوری، مهارت در کار با دستگاه‌ها و همچنین توانایی ارتباط خوب با مشتریان است. افزون بر این، باریستا باید بتواند تحت فشار کار کند، زمان را مدیریت نماید و محیط کار خود را تمیز و مرتب نگه دارد.
اگر می‌خواهید بدانید چه مهارت‌هایی برای حرفه‌ای شدن در زمینه باریستا نیاز دارید و مسیر یادگیری این شغل چگونه است، در ادامه این مطلب از آکادمی کافه نون با ما همراه شوید.
باریستا به چه کسی می‌گویند؟
باریستا یک کلمه ایتالیایی است و به کسی گفته می‌شود که تخصص اصلی‌اش آماده‌سازی انواع قهوه‌ها و نوشیدنی‌های مبتنی بر اسپرسو است و این کار را به صورت حرفه‌ای و دقیق انجام می‌دهد. او معمولاً در کافه‌ها مسئول تهیه نوشیدنی‌های گرم و سرد بوده و در بسیاری از موارد، نوشیدنی‌های غیر قهوه‌ای را هم آماده می‌کند. باریستاها برای نمایش مهارت خود و تفاوت با سایر کارکنان، اغلب لباس‌هایی مانند ژاکت، جلیقه یا پیش‌بند مخصوص می‌پوشند.
مسئولیت‌ها و وظایف باریستا کار
باریستا در محیط کار مسئول انجام فعالیت‌های زیر است:
- آشنا کردن مشتریان با قهوه و افزایش علاقه آنها به این نوشیدنی
- فروش تجهیزات و وسایل مرتبط با تهیه و سرو قهوه
- شناخت علاقه و نیازهای مشتریان و پاسخ به سؤالات آنها
- توضیح درباره انواع قهوه و روش‌های مختلف تهیه آن
- نگهداری دستگاه‌ها و انجام رسوب‌زدایی و گزارش‌نویسی
- مطالعه و تحقیق برای بهبود کیفیت عصاره‌گیری قهوه
- آگاه بودن از اخبار و روندهای جدید قهوه و باریستا
- رعایت کامل اصول بهداشتی، مرتب و تمیز نگه داشتن بار و محوطه کافه
- آماده نگه داشتن لیوان‌ها، فنجان‌ها و وسایل سرو برای خدمات سریع
- مهارت‌های ارتباطی قوی و انعطاف‌پذیری در کار
- داشتن شخصیت مؤدب، حرفه‌ای و جذاب
مهارت‌های یک باریستا
مهارت‌هایی که برای موفقیت در حرفه باریستا لازم هستند، عبارت‌اند از:
شناخت دستگاه آسیاب قهوه و مهارت در کار با آن
یک باریستا حرفه‌ای باید دستگاه آسیاب قهوه را به خوبی بشناسد و توانایی تنظیم میزان ریز یا درشتی دانه‌ها را داشته باشد. این مهارت به او این امکان را می‌دهد که عصاره‌گیری استانداردی از قهوه انجام دهد و طعم بهینه قهوه را حفظ کند. استفاده صحیح از ترازو و تنظیم دقیق دستگاه آسیاب، پایه اصلی آماده‌سازی قهوه باکیفیت است.
توانایی دم‌آوری انواع قهوه
یک باریستا موفق باید بتواند قهوه‌ها را چه اسپرسو باشد چه قهوه فرانسه یا ترک به روش‌های مختلفی دم کند. هر روش دم‌آوری نیازمند رعایت دما، زمان و نسبت آب به قهوه است. تجربه و دقت باریستا در این مرحله، کیفیت نهایی نوشیدنی را تعیین می‌کند.
مهارت فوم گیری و تهیه نوشیدنی‌های اسپرسو پایه
برای تهیه لاته، کاپوچینو یا ماکیاتو، باریستا باید فوم شیر را به صورت یکنواخت و مناسب آماده کند. توانایی ترکیب صحیح شیر و اسپرسو و ایجاد بافت نرم فوم، موجب می‌شود که نوشیدنی ظاهر و طعم حرفه‌ای داشته باشد. مهارت در فرم‌گیری، نشانه‌ای از تخصص واقعی باریستا است.
لاته آرت و هنر تزیین قهوه
طراحی روی قهوه یا همان لاته آرت مهارتی است که زیبایی نوشیدنی را دوچندان می‌کند. باریستا با استفاده از شیر بخار داده و تمرین مداوم می‌تواند طرح‌هایی مثل قلب، تولیپ یا رزتا به وجود آورد. این هنر هم جذابیت بصری دارد و هم نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن باریستا است.
دوره لاته آرت آکادمی کافه نون از سطح مقدماتی تا پیشرفته طراحی شده است تا مهارت‌های طراحی با شیر را به‌صورت گام‌به‌گام به شما آموزش دهد. در این دوره، با تکنیک‌های خلاقانه و حرفه‌ای آشنا می‌شوید و می‌آموزید چگونه طرح‌های زیبا و چشم‌نواز روی فنجان قهوه خلق کنید.
قابلیت طعم‌شناسی و ایجاد طعم‌های جدید
یک باریستا حرفه‌ای باید به خوبی طعم‌ها و عطرهای مختلف قهوه را تشخیص دهد و آنها را با دقت ترکیب کند. این مهارت به او کمک می‌کند نوشیدنی‌های متنوع و مطابق با سلایق مشتری ارائه دهد. طعم‌شناسی قهوه، پایه‌ای برای خلاقیت و نوآوری در منوی کافه است.
دانش قهوه شناسی و انواع دانه‌ها
آشنایی با انواع دانه‌های قهوه، مناطق تولید و خصوصیات هر دانه برای باریستا ضروری است. این دانش کمک می‌کند بهترین دانه را انتخاب و عصاره‌ای باکیفیت استخراج کند. آگاهی از تاریخچه و ویژگی‌های قهوه، پایه تصمیم‌گیری حرفه‌ای در تهیه نوشیدنی است.
تنظیم و نگهداری تجهیزات قهوه سازی
باریستا دستگاه اسپرسو و آسیاب را به صورت روزانه تنظیم و از آن نگهداری می‌کند. این مهارت شامل بررسی دما، فشار، تمیزکاری و تعمیرات اولیه است. نگهداری صحیح تجهیزات، کیفیت قهوه را تضمین و از خرابی ناگهانی جلوگیری می‌کند.
مهارت‌های ارتباطی و خدمات مشتری
یک باریستا موفق باید بتواند با مشتریان به خوبی ارتباط برقرار کند، نیازهای آنها را بشنود و راهنمایی‌های مناسبی ارائه دهد. توانایی همکاری با تیم و مدیریت بار در زمان شلوغی هم اهمیت زیادی دارد و می تواند تعامل مؤثر، تجربه مشتری را لذت‌بخش‌تر کند.
مدیریت زمان و کنترل استرس
در کافه‌های شلوغ، باریستا باید بتواند هم‌زمان چندین سفارش را آماده و فشار کاری را مدیریت کند. داشتن مهارت برنامه‌ریزی و مدیریت زمان به او کمک می‌کند سفارش‌ها را سریع و درست انجام دهد. کنترل استرس به عنوان یک مهارت به باریستا کمک می کند که علاوه بر کیفیت بالای کار، مشتریان را راضی نگه دارد.
رعایت بهداشت و ایمنی
باریستا باید همیشه نکات بهداشتی و ایمنی را رعایت نماید. از ضدعفونی‌کردن تجهیزات گرفته تا تمیز نگه‌داشتن محیط کار، همه این کارها سلامت مشتری و کارکنان را حفظ می‌کند. رعایت بهداشت درست، سبب افزایش اعتماد مشتری و بالا رفتن کیفیت قهوه می‌شود.
مزایا و چالش‌های شغل باریستا
شغل باریستا برای جوانان خیلی جذاب است و به همین خاطر بین آنها محبوبیت بالایی دارد. از جمله مزایای این کار می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- در این کار، شما فرصت دارید با افراد جدید آشنا شوید و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنید.
- درآمد باریستاهای ماهر گاهی چندین برابر حقوق پایه وزارت کار است و اگر حرفه‌ای شوید، می‌توانید ارتقا شغلی داشته باشید یا حتی از طریق ویزای کار، به کشورهای دیگر مهاجرت کنید.
- برای این شغل نیاز به تحصیلات دانشگاهی نیست و می‌توانید به‌صورت مستقل هم کار کنید.
- بازار کار باریستا در ایران و خارج از کشور نسبتاً پایدار است و فرصت‌های زیادی وجود دارد.
اما این شغل چالش‌هایی را هم دارد که به شرح زیر هستند:
- محیط کافه معمولاً کوچک و پر سروصدا است.
- شما باید ساعت‌های طولانی بایستید و همیشه مراقب خطراتی مثل سوختگی یا بریدگی باشید.
- فشار و استرس کاری هم در این حرفه زیاد است و ممکنه برای افرادی که تازه کار هستند، کمی سخت باشد.
میزان درآمد و حقوق باریستا در ایران
حقوق باریستا در ایران بسته به تجربه، مهارت، و نوع کافه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، متغیر است. باریستاهای تازه‌کار عموماً حقوق پایه دریافت می‌کنند، ولی با افزایش مهارت‌ها و تجربه کاری، سطح درآمدشان به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. علاوه بر حقوق ثابت، انعام‌هایی که از مشتری‌ها دریافت می‌شود، بخش مهمی از درآمد را تشکیل می‌دهد.
محل جغرافیایی کافه و مشتریان آن هم تأثیر مستقیمی بر میزان درآمد باریستا دارد و در شهرهای بزرگ فرصت‌های بیشتری برای رشد درآمدی فراهم است. برخی کافی‌شاپ‌های سطح بالا شرایط و مزایای بهتری نسبت به کافه‌های زنجیره‌ای دارند و باریستا در آنها می‌تواند مهارت‌های خود را بهتر نشان دهد.
تفاوت بین باریستا و بارتندر
جدول زیر به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌های شغلی باریستا و بارتندر را بهتر درک کنید.
| معیار | باریستا | بارتندر |
| تعریف شغل | باریستا شخصی است که در کافه مسئولیت تهیه نوشیدنی‌های گرم بر پایه اسپرسو و گاهی نوشیدنی‌های سرد را بر عهده دارد. | بارتندر فردی است که در بار سرد کافه یا رستوران مسئول تهیه نوشیدنی‌های غیرالکلی سرد نظیر اسموتی، ماکتیل و میلک‌شیک است. |
| محل فعالیت | بار گرم کافه و بخش تهیه اسپرسو و قهوه‌های تخصصی | بار سرد کافه یا رستوران که شامل مخلوط‌کن، شیکر و آبمیوه‌گیری است. |
| مهارت اصلی | عصاره‌گیری استاندارد قهوه، فرم‌گیری اصولی شیر، لته‌آرت و تهیه قهوه‌های دمی | ترکیب و خلق نوشیدنی‌های سرد، خلاقیت در ترکیب مزه‌ها، استفاده از تجهیزات بار سرد |
| ابزار کار اصلی | دستگاه اسپرسو، آسیاب قهوه، ترازو، پیچر، ابزار لته‌آرت | بلندر، شیکر، آبمیوه‌گیری، یخ‌ساز، بار اسپون، جیگر، مادلر |
| تخصص در نوشیدنی‌ها | نوشیدنی‌های گرم: اسپرسو، لاته، کاپوچینو، موکا، قهوه فرانسه و ترک | نوشیدنی‌های سرد: اسموتی، میلک‌شیک، ماکتیل، فراپه و موکتل |
| خلاقیت و هنر | مهارت لته‌آرت، ترکیب قهوه‌ها و طراحی نوشیدنی‌های حرفه‌ای | خلق ترکیب‌های خاص و جذاب نوشیدنی‌های سرد با تمرکز روی رنگ و طعم |
| مسابقات و آموزش | حضور در مسابقات بین‌المللی باریستا، گذراندن دوره‌های تخصصی باریستا | معمولاً مسابقات رسمی جهانی ندارد، اما دوره‌های تخصصی نوشیدنی‌های سرد وجود دارد. |
| سطح درآمد | درآمد باریستا به طور معمول بالاتر از حقوق پایه وزارت کار و بر اساس مهارت و تجربه متفاوت است. | درآمد بسته به مکان، تجربه و میزان مهارت متغیر و معمولاً کمتر از باریستا در کافه‌های تخصصی است. |
مسابقات باریستایی چیست؟
مسابقات باریستایی یک رویداد سالانه است که در آن باریستاهای حرفه‌ای از سراسر جهان گردهم می‌آیند تا مهارت‌های خود را در تهیه قهوه به نمایش بگذارند و قهرمان جهان را معرفی کنند.
این مسابقات هر سال در یک شهر متفاوت برگزار می‌شود و هر باریستا در مدت ۱۵ دقیقه باید چهار فنجان اسپرسو، چهار فنجان کاپوچینو و چهار نوشیدنی مخصوص خود را آماده کند. اجرای شرکت‌کنندگان توسط داورانی که از پیش واجد شرایط شده‌اند، بادقت ارزیابی و امتیازدهی می‌شود و بهترین‌ها به مراحل نیمه‌نهایی و فینال راه پیدا می‌کنند.
هدف این رقابت‌ها تنها کسب جایزه نیست؛ بلکه فرصتی است تا باریستاها با هم تبادل دانش کنند، خلاقیت خود را نشان دهند و درک عمیق‌تری از قهوه و فرایند آماده‌سازی آن پیدا نمایند. این مسابقات همچنین تأثیر مستقیمی بر صنعت قهوه جهانی دارد و راهنمایی برای کشاورزان، رسترها و دیگر فعالان این حوزه محسوب می‌شود.
سخن پایانی
حرفه‌ی باریستا تنها به درست کردن یک فنجان قهوه محدود نمی‌شود؛ بلکه ترکیبی از دانش، مهارت، دقت و عشق است. هر باریستا با دستان خود، تجربه‌ای از طعم، عطر و احساس را خلق می‌کند و با هر فنجان، لحظه‌ای ناب به دیگران هدیه می‌دهد.
در مسیر یادگیری این حرفه، آشنایی با مفاهیم پایه‌ای قهوه، شناخت دستگاه‌ها و ابزارها، تمرین مداوم در استخراج اسپرسو و کار با شیر، و همچنین تسلط بر اصول لاته آرت، بخش‌هایی از سفری است که باریستا در آن رشد می‌کند.
اما باریستا بودن فقط در مهارت‌های فنی خلاصه نمی‌شود. روحیه‌ی مسئولیت‌پذیری، رعایت بهداشت، توانایی مدیریت زمان، حفظ آرامش در لحظات پرکار و مهم‌تر از همه، داشتن ارتباط مؤثر و صمیمی با مشتریان، از ویژگی‌هایی است که یک باریستای حرفه‌ای را متمایز می‌کند. مسیر پیشرفت در این حرفه، با تلاش، تمرین و علاقه هموار می‌شود. آموزش باریستایی فرصتی است برای کشف دنیایی تازه؛ دنیایی که در آن، هر فنجان قهوه داستانی دارد و هر باریستا راوی آن است. با شناخت درست از بازار کار، شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر و شرکت در مسابقات باریستایی، می‌توان جایگاه خود را در صنعت قهوه پیدا کرد و آینده‌ای روشن در این مسیر ساخت. در نهایت، باریستا بودن یعنی هنرمند بودن؛ هنرمندی که با طعم و عطر قهوه احساس می‌آفریند و با عشق، لحظه‌های ساده‌ی روزمره را خاص می‌کند.
سؤالات متداول
باریستا کیست؟
باریستا فردی است که در تهیه و سرو انواع نوشیدنی‌های بر پایه قهوه مانند اسپرسو، کاپوچینو و لاته تخصص دارد و معمولاً در کافه‌ها یا کافی‌شاپ‌ها فعالیت می‌کند.
وظایف اصلی باریستا چیست؟
باریستا مسئول آماده‌سازی انواع قهوه، تنظیم دستگاه اسپرسو، فوم‌گیری شیر، تزئین نوشیدنی‌ها و ارائه خدمات حرفه‌ای به مشتریان است.
باریستا باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
مهارت در کار با دستگاه‌های قهوه‌ساز، آشنایی با انواع قهوه و روش‌های دم‌آوری، دقت در جزئیات، برخورد مناسب با مشتری و سرعت عمل از ویژگی‌های مهم یک باریستای حرفه‌ای است.
منبع:
